ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΣΤΟ Κ.Π.Ε. ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Τον Ιανουάριο μήνα η Περιβαλλοντική Ομάδα του σχολείου μας με θέμα: "Βότανα - Αρώματα της Φύσης", αφού ερεύνησε τα βότανα στην αυλή του σχολείου μας και αναζήτησε πληροφορίες, κατέληξε στο παρακάτω κείμενο:

Τα βότανα στην αυλή του σχολείου μας είναι:

ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ, ΔΥΟΣΜΟΣ, ΜΑΤΖΟΥΡΑΝΑ, ΡΙΓΑΝΙ,ΦΑΣΚΟΜΗΛΙΑ ΚΑΙ ΛΕΒΑΝΤΙΝΗ. 

Δεντρολίβανο-Επιστημονική ονομασία:  Rosmarinus officinalis L.

Ιδιότητες

•      Αποτελεί ισχυρό τονωτικό και διεγείρει τη λειτουργία της πέψης, της χολής και του ήπατος. Έχει στυπτικές ιδιότητες και ομαλοποιεί τον έμμηνο κύκλο.

•      Είναι αντιοξειδωτικό, προστατεύει και ισχυροποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, βοηθά σε περιπτώσεις αρτηριοσκλήρυνσης και τονώνει τη λειτουργία της καρδιάς, είναι διεγερτικό της κυκλοφορίας του αίματος και ενδείκνυται για περιπτώσεις ατονίας, υπερκόπωσης, εξάντλησης, αϋπνία, άγχος κ.λπ.

Δυόσμος-Επιστημονική ονομασία: Mentha viridis L.

Ιδιότητες

•      Ο δυόσμος χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική ως καρύκευμα, αλλά έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες. Είναι αντισπασμωδικό, καταπραϋντικό, στυπτικό και ιδανικό για τις δερματικές παθήσεις. Εκτός από τις δερματοπάθειες, χρησιμοποιείται για τους ρευματισμούς, τη χοληστερίνη και τους κολικούς.

•      Για το φαγητό, τη χοληστερίνη, αϋπνίες, κράμπες, ξερόβηχα, αμυγδαλίτιδα. Για πόνους δοντιών, ρευματισμούς. Συνιστάται σε περιπτώσεις δυσπεψίας και διάρροιας, επίσης στρώνει το στομάχι μετά από εμετό. 

Ματζουράνα - Επιστημονική ονομασία: Origanum majorana

Ιδιότητες

•      Περιγραφή: Φυτό ποώδες με πολλές παραφυάδες, με φύλλα μικρά και μυρωδάτα, συγγενικό της ρίγανης. Τα άνθη της είναι φαιά με λέπια. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε σαν αντισηπτικό.

•      Θεραπευτικές Ιδιότητες: Καταπραΰνει τους πονοκεφάλους, ιλίγγους, βοηθά στις νευρικές παθήσεις, καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.

Ρίγανη - Επιστημονική ονομασία: Origanum vulgare

Ιδιότητες

•      Η ρίγανη είναι αρωματικό ποώδες, πολυετές φυτό.

•      Η ρίγανη περιέχει πλήθος αιθέριων ελαίων  (thymol και carvacrol), που προφυλάσσουν τον οργανισμό από διάφορες ασθένειες. H ρίγανη εμφανίζει και ισχυρή αντιοξειδωτική δράση.

•      Παράλληλα, αποτελεί πολύ καλή πηγή σιδήρου και φυτικών ινών, οι οποίες  μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης & τριγλυκεριδίων στο αίμα, καθιστώντας ακόμα αρμονικότερη τη σχέση ρίγανης-κρέατος.

Το μυστικό που “κρύβει» η ρίγανη για την υγεία μας

•      Η καρβακρόλη (carvacrol) είναι μια ουσία που περιέχεται στη ρίγανη και η οποία, σύμφωνα με Αμερικανούς ερευνητές, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματική ενάντια στον νοροϊό…

•      Ο νοροϊός αποτελεί το συχνότερο αίτιο επιδημιών ιογενούς γαστρεντερίτιδας σε παιδιά και ενήλικες, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ.

•      Η χημική αυτή ουσία, που υπάρχει στη ρίγανη, απογυμνώνει τον ιό από την “πανοπλία» του (ένα σκληρό εξωτερικό, πρωτεϊνικό κάλυμμα), καθιστώντας τον πιο ευάλωτο και πιο εύκολο να καταστραφεί.

Η ρίγανη είναι το μυρωδικό που θα έπρεπε να έχει σε γλάστρα κάθε ελληνικό σπίτι, για πολλούς λόγους:

•      Σύμφωνα με τον Γαληνό, τον φημισμένο Έλληνα γιατρό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η χλωρή (και όχι η ξερή) ρίγανη συγκαταλέγεται στα βότανα που λεπταίνουν και δυναμώνουν το σώμα.

•      Εξολοθρεύει τα παράσιτα του εντέρου και τονώνει το πεπτικό σύστημα.

•      Είναι αντικαρκινικό βότανο.

•      Απωθεί εχθρούς και ασθένειες των φυτών προστατεύοντας όχι μόνο τον εαυτό της αλλά και τα διπλανά φυτά.

•      Λίγη ρίγανη μέσα στην τροφή των πτηνών τα προστατεύει από αρρώστιες.

•       Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ποτίζεται με μέτρο, για να μην υποβαθμιστεί η ποιότητά της, αλλά και για να ξεδιπλώσει όλο το άρωμά της. Διότι όσο πιο σπάνια ποτίζεται, τόσο πιο αρωματική γίνεται.

Φασκόμηλο - Επιστημονική ονομασία: Salvia officinalis

Ιδιότητες

•      Ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε σε περιοχές με τσιμπήματα εντόμων ή σε πληγές με πύο. Γαργάρες με το αφέψημα καταπραΰνουν τον ερεθισμό των ούλων και του λαιμού. Το συχνό λούσιμο με το αφέψημα είναι καλό για την τριχόπτωση, και οι με ζεστό βραστάρι είναι τονωτικές για το δέρμα του προσώπου. Χρησιμοποιείται επίσης στην μαγειρική για να νοστιμίζει κυρίως φαγητά με κρεατικά. Είναι επίσης τονωτικό, βοηθά στην ατονία του στομάχου, στην ελάττωση μνήμης, στο κρυολόγημα, και στην έντονη εφίδρωση.

         Στις 21/2/2018 η ίδια Περιβαλλοντική Ομάδα πραγματοποίησε εκπαιδευτική εξόρμηση  στο Κ.Π.Ε. Ανατολικού Ολύμπου στον Π. Παντελεήμονα, με σκοπό να ενημερωθεί για τα "Οικο-ποιήματα", το 7ο από τα βιωματικά προγράμματα που εκπονεί το Κ.Π.Ε. Η αναφορά για το συγκεκριμένο πρόγραμμα στην ιστοσελίδα του Κ.Π.Ε. είναι:

7. «Οικο-ποιήματα»

Στόχος του προγράμματος είναι οι συμμετέχοντες να αντιληφθούν τη δυνατότητα του σύγχρονου ανθρώπου να παράγει προϊόντα που δεν επιβαρύνουν το φυσικό περιβάλλον, να παράγουν οι ίδιοι τέτοια προϊόντα αξιοποιώντας την πείρα της παραδοσιακής κοινωνίας και τη σύγχρονη γνώση, να μυηθούν εντέλει σε ένα πιο αυτάρκη και λιτό τρόπο ζωής.

Περιλαμβάνει τις εξής υποενότητες:

·        Παρασκευή και χρήση οικολογικών καθαριστικών και οικολογικών καλλυντικών

·        Επεξεργασία μαλλιού – Το παράδειγμα της τσόχας

·        Βαφή νημάτων και υφασμάτων με φυσικές βαφές – Ας δημιουργήσουμε…

·        Μεσογειακή διατροφή

·        Βότανα και αρωματικά φυτά: η θεραπευτική δύναμη της φύσης στον κήπο μας.

 Η ημέρα ήταν αρκετά ομιχλώδης αλλά ευτυχώς δεν έβρεχε οπότε και το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε όλο του το μεγαλείο!

                                  θέα του κάστρου και της παραλίας από ψηλά

Μετά από πολλές στροφές με το λεωφορείο και αφού περπατήσαμε ~15 min διασχίζοντας το χωριό του Π. Παντελεήμονα, φθάσαμε  στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Ανατολικού Ολύμπου.

 Θερμή υποδοχή από τα μέλη του κέντρου - μία ομαδική φωτογραφία - ένα πρωινό κολατσιό φιλοξενίας (σάντουϊτς και νερό) .

Ακολουθεί η ενημέρωση από την υπεύθυνη λειτουργίας του κέντρου κ. Μπεκιροπούλου Βικτωρία ΠΕ11. Αναφέρονται οι όροι:

- "αειφόρος ανάπτυξη" (δηλαδή η ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες)  &

-Bιοποικιλότητα, ή βιολογική ποικιλότητα, (δηλαδή  κυρίως το σύνολο των γονιδίων, των βιολογικών ειδών, των οικοσυστημάτων και των πολιτισμών μιας περιοχής. Ο μεγάλος αριθμός και η ποικιλομορφία των σύγχρονων μορφών ζωής στη γη είναι το αποτέλεσμα εκατοντάδων εκατομμυρίων χρόνων εξελικτικής ιστορίας

Σήμερα παρατηρείται μείωση της βιοποικιλότητας στον πλανήτη , γεγονός που οφείλεται σε μια σειρά από αιτίες όπως η ρύπανση του περιβάλλοντος, η καταστροφή των δασών, η ερημοποίηση των εδαφών, η μόλυνση των υδάτων,  η αυξημένη θήρευση, κ.α.). 

Γίνεται ενημέρωση των μαθητών για τα 

·       - απορρυπαντικά, ( πολύπλοκα χημικά κοκτέιλ, που αποτελούνται από το κυρίως απορρυπαντικό και πρόσθετες  ουσίες, που μπαίνουν γαι να βελτιώσουν τις απορρυπαντικές ιδιότητες) 

·        - αποσμητικά 

·         -καλλυντικά 

αλλά και  για 
- τις επιπτώσεις της χρήσης τους στην ανθρώπινη υγεία και στο περιβάλλον.
Στο τέλος παραθέτονται ερευνητικά συμπεράσματα και δίνονται κάποιες λύσεις με τη χρήση οικολογικών παρασκευασμάτων, που μάλιστα μπορούν να παραχθούν, με προσοχή και μελέτη για τις δοσολογίες και την επιλογή των ουσιών, από τον καθένα μας στο χώρο του σπιτιού!

 Οι διαφάνειες  που εμφανίζονται παρακάτω ανήκουν στο υλικό του Κ.Π.Ε. 

Ακολούθησε η αποκωδικοποίηση του ερωτηματολογίου , που είχε δοθεί από το Κ.Π.Ε. μία εβδομάδα πριν και οι μαθητές είχαν συμπληρώσει με τις οικογένειές τους, και τα αποτελέσματα εμφανίστηκαν σε Excel μορφή και ποσοστά επί τοις εκατό (%) στον πίνακα.

Στη συνέχεια οι μαθητές  χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: των οικολογικών καθαριστικών, των οικολογικών καλλυντικών και των βοτάνων. Ακολούθησε βιωματικό παιχνίδι "δεσίματος" της κάθε ομάδας χωριστά.

Η ομάδα των οικολογικών καθαριστικών επισκέφθηκε το βοτανικό κήπο στην αυλή του Κέντρου και ενημερώθηκε για τις ιδιότητες και χρήσεις των βοτάνων : δεντρολίβανου, ρίγανης , θρούμπας, λεβάντας, μελλισόχορτου, αλλά και των φύλλων της αγριοφράουλας.

Ο περίπατος σε ένα από τα μονοπάτια της περιοχής ανέδειξε και άλλα βότανα και φυτά όπως κίστο, πασχαλούδα ή πρίμουλα, κρόκκο, κέδρο, θρούμπι, ρικόμελο κ.ά.  καθώς και βρύα και λειχήνες.

Η επιστροφή στο Κέντρο έβαλε τις τρεις ομάδες, χωριστά τη καθεμιά, να παρασκευάσουν προϊόντα : καθαριστικά, καλλυντικά, ροφήματα, βάψιμο κλωστής αλλά και κατασκευή χάρτινης γλάστρας, από κουτί γάλακτος, και καλλιέργεια λεβάντας.

                                      Τα καθαριστικά τζαμιών και επίπλου σε πρακτική  εφαρμογή

                                          

                                                    Ροφήματα  από βότανα της περιοχής.

Ολοκληρώνοντας τα εργαστήρια ο κάθε μαθητής παρέλαβε δείγμα από τα προϊόντα που παρασκεύασε. Ευχαριστήσαμε τα μέλη του Κέντρου και πήραμε τον δρόμο επιστροφής, διασχίζοντας και πάλι το πανέμορφο, ορεινό χωριό. 
Πληροφορηθήκαμε ότι μένουν μόνιμα ~ 18 άτομα, ένας ξενώνας παραμένει καθημερινά ανοιχτός ενώ τα καταστήματα ανοίγουν εναλλάξ τις καθημερινές ώστε να λειτουργεί πάντα ένας χώρος καφέ, εστιατορίου, καταστήματος ενώ όλα γενικά τα καταστήματα λειτουργούν όλα τα Σαββατοκύριακα.

          Ένα τελευταίο χαμόγελο από την έμπειρη οδηγό μας Σεβαστή.

Ελπίζουμε να καταφέρουμε να παρασκευάσουμε στο χώρο του σχολείου κάποια από αυτά που διδαχθήκαμε σήμερα και να τα παρουσιάσουμε σε κάποιο Φεστιβάλ Περιβαλλοντικών Δράσεων, ώστε η γνώση να διαδοθεί………